Prakash Shenoy's Diary

  1978 at Bangalore Airport from left Dr. Raja Ramanna, Dr. Satish Dhavan, Dr. APJ Abdul Kalam, Dr. Manmohan Singh, Dr. M. G. K. Menon.

Bibliophiles have always been a boastful bunch. They go on endlessly about how many books they have, how many hardcovers, and also, all of their custom bookmarks! So, if you have a similar person in your group, ask them to finish these books in a day. ‘Animal Farm’ by George Orwell A relatively small book of about 100-120 pages, ‘Animal Farm’ paints a dystopian world where animals overthrow their oppressive farmers and take over the farm. But soon, they too become corrupt like the humans they defeated. ‘Convenience Store Woman’ by Sayaka Murata Another short novel that can be completed in a single sitting is this one. The book is the story of Keiko Furukura, a woman who finds peace and calm in her convenience store job and has no will or expectations to climb the ‘social ladder’. 'Poonachi' by Perumal Murugan 'Poonachi' is a powerful novel by the acclaimed Perumal Murugan and is the story of a frail black goat in rural India. The book uses anthropomorphism and gives the...

 

 

Why Bharat Matters is a book written by Indian politician and author S. Jaishankar , and published by Rupa Publications. Jaishankar was the incumbent Minister of External Affairs of the Government of India. In this book, Jaishankar discusses India's foreign policy and emphasises the importance of Bharat, i.e. India, with its ever-growing role on the global stage as a potential superpower. Why Bharat Matters is Jaishankar's second book, followed by his previous book The India Way: Strategies for an Uncertain World, in which he provided his analysis of India's geopolitical strategy since independence, along with India's historical statecraft and the impact of colonisation. In Why Bharat Matters, Jaishankar delves deeper into India's foreign policy landscape, emphasising the country's cultural values and global ambitions. He explores the significance of India's historical heritage, particularly drawing insights from the epic Ramayana. It discusses India's e...

 

Introduction to Quantum Mechanics Quantum mechanics is the study of matter and its interactions with energy on the scale of atomic and subatomic particles. By contrast, classical physics explains matter and energy only on a scale familiar to human experience, including the behavior of astronomical bodies such as the moon. Classical physics is still used in much of modern science and technology. However, towards the end of the 19th century, scientists discovered phenomena in both the large (macro) and the small (micro) worlds that classical physics could not explain. The desire to resolve inconsistencies between observed phenomena and classical theory led to a revolution in physics, a shift in the original scientific paradigm: the development of quantum mechanics. Many aspects of quantum mechanics are counterintuitive and can seem paradoxical because they describe behavior quite different from that seen at larger scales. In the words of quantum physicist Richard Feynman, quantum mechani...

 

शिरवळकरांनी १९७४ साली रहस्यकथा लेखनास सुरुवात केली. तेव्हापासून १९७९ सालापर्यंत त्यांनी २५० छोट्या मोठ्या रहस्यकथा लिहिल्या. १९८० सालापासून ते 'सामजिक कादंबरी' या साहित्यप्रकाराकडे वळले. 'लोकांना आवडेल ते' अशा मर्यादित अर्थाने त्याकडे न बघता, शिरवळकरांनी आपले साहित्य सवंग दर्जाचे होऊ न देता लेखन केले. रहस्यकथा, १७५ कादंबऱ्यांव्यतिरिक्त त्यांनी लघुकथाही लिहिल्या. या कथांचे पुढे कथासंग्रह झाले. त्यांनीकाही बालकथादेखील लिहिल्या. समांतर ही त्यातलीच एक दर्जेदार रहस्यकथा आहे. याच नावाने पूर्वी दूरदर्शन वर एक मालिका आणि सध्या एक वेबसिरीज प्रसारीत झाली होती.  ‘मुळात खरं तर माझी इथ येण्याची इच्छाच नव्हती. इथंच काय, या क्षणापर्यंत मी अशा कोणत्याच ठिकाणी कधी गेलो नव्हतो. वाफगावकरनं इतकी मनधरणी केली केली… त्याचं मन मोडायचं नाही, म्हणून केवळ मी आलो होतो’ या वाक्यानं कादंबरीची सुरुवात होते आणि उत्सुकता चाळवण्याचीही! कुमार महाजन चारचौघांसारखा तिशीतला तरुण. छोटासा संसार असलेला. पण त्याची आर्थिक ओढाताण होतेय. कुटुंबाचा खर्च वाढतोय पण पैसे पुरत नाहीत. बायकोच्या माफक अपेक्षा पूर्ण करता ये...

डेल कार्नेगी हे एक प्रसिद्ध लेखक आणि जीवनातील कार्यक्षमतेसाठी मार्गदर्शक म्हणून ओळखले जातात. "हाऊ टू एंजॉय युअर लाइफ अँड युअर जॉब" हे त्यांचे एक महत्त्वपूर्ण पुस्तक आहे. या पुस्तकात कार्नेगी यांनी जीवनातील तणाव, चिंता आणि नोकरीतील अडचणी यावर योग्य उपाय सुचवले आहेत. हे पुस्तक जीवनाला अधिक आनंददायी बनवण्यासाठी तसेच कामातील कार्यक्षमता वाढवण्यासाठी वाचकांना मार्गदर्शन करते. पुस्तकाच्या प्रारंभिक भागात कार्नेगी हे जीवनातील तणाव आणि चिंता कमी करण्यावर लक्ष केंद्रित करतात. त्यांनी वाचकांना सांगितले की, जरी आपल्याला आपले कार्य आणि जीवन यामध्ये तणाव व अडचणी येत असतील, तरी त्या समस्यांवर चिंतन करण्यापेक्षा त्या समस्या सोडवण्यासाठी सकारात्मक दृष्टिकोन ठेवावा. ते सांगतात की, जीवनात सकारात्मक विचार करणे महत्त्वाचे आहे आणि आपल्याला थोडी सहजता व आनंद मिळविण्यासाठी आपले मानसिक स्थिती सुधारली पाहिजे. दुसऱ्या भागात, कार्नेगी याने नोकरीतील जीवनातील तणाव आणि कष्ट कमी करण्याचे मार्ग सुचवले आहेत. नोकरीतील जास्त तणाव, कार्याची जबाबदारी आणि वेळेचे नियंत्रण याबाबत अनेक वाचकांना अडचणी येतात. कार्नेगी...

शिवाजी सावंत यांच्या "मृत्युंजय" कादंबरीने मराठी साहित्याच्या कक्षेतील एक महत्त्वाचे स्थान मिळवले आहे. १९७३ साली प्रकाशित झालेली ही कादंबरी महाभारतातील कर्ण या पात्राच्या जीवनावर आधारित आहे. "मृत्युंजय" केवळ कर्णाच्या जीवनाची कथा सांगत नाही, तर त्याच्या मानसिक, भावनिक आणि तत्त्वज्ञानिक संघर्षांचे सुसंस्कृत आणि गहिर्या पातळीवर विश्लेषण करते. कादंबरीतील कर्ण हा पात्र अत्यंत गोड आणि समर्पकतेने उभा केलेला आहे, जे वाचकाला त्याच्या संघर्षांची आणि त्याच्या अंतर्गत संघर्षांची पूर्णपणे समजून घेण्यास मदत करते. कादंबरीची विशेषता म्हणजे ती कर्णाच्या जीवनातील प्रत्येक घटना, त्याचे निर्णय, त्याचे आत्मबोध आणि त्याची अंतर्गत चळवळ तपासते. कर्ण हा एक असा नायक आहे, जो जन्माने शूद्र असूनही त्याला 'सूर्यपुत्र' म्हणून मान्यता मिळवतो. त्याच्या जीवनातील संघर्ष, त्याचे आदर्श, त्याची प्रेमकथा आणि त्याचे वर्चस्व हे सर्व "मृत्युंजय"मध्ये अत्यंत ठळकपणे दिसून येते. सावंत यांनी कर्णाच्या पात्राला एक अत्यंत विविधतापूर्ण आणि गडद रूप दिले आहे, जिथे त्याचे कर्म, त्याच्या चुकांचे प्र...

आजच्या पुस्तकाचा विषय माझ्या आवडीचा - जंगलाचा... जंगल - काय असतं ? म्हटलं तर फक्त झाडे, नदी-नाले, प्राणी पक्षी यांनी भरलेला जमिनीचा एक तुकडा .... की वन-देवता? की पशु-पक्ष्यांचं घर? की जीवनचक्रातील अति-महत्वाचा घटक? की आपल्यातल्या दांभिकपणाला - दिखव्याला - व्यवहाराला गाळून टाकणारं आणि आपल्यालाही त्याच्यासारखाच सर्वसमावेशक, निर्मळ बनवणारं आणि आपल्यातल्या originality ला बाहेर आणणारं, असं एक अजब रसायन? जंगल भटक्यांना विचारा एकदा... बोलतानाच त्यांच्या चेहऱ्यावर आणि डोळ्यात जी चमक दिसेल ना, त्यातून फार वेळ वाट न बघता सरळ जंगल गाठण्याची इच्छा न होईल तरच नवल! आमचा एक मित्र- ज्याने असंच जंगलांचं वेड लावलं आणि अजून एक भटकी मैत्रीण - जिने त्या वेडात भरच घातली..... आणि असे अजून अनेक भटके निसर्गप्रेमी ... आणि मुळातूनच निसर्गाची ओढ , या सर्व गोष्टी माझ्या जंगल -प्रेमासाठी कारणीभूत ठरल्या.  आणि मग अरण्यऋषी श्री. मारुती चितमपल्ली, शंकर पाटील (कथा), डॉ. सलीम अली, जिम कॉर्बेट, व्यंकटेश माडगूळकर इत्यादींनी या निसर्गदेवतेकडे बघण्याची एक वेगळी दृष्टी दिली. त्या सर्वांनाच आजचा हा पुस्तक-परिचय सादर अर्प...

नुकतंच असंच वेगानं वाचून संपवलेलं दुसरं पुस्तक म्हणजे सुनंदा अमरापूरकर यांचं ‘खुलभर दुधाची कहाणी’. दिवंगत ज्येष्ठ अभिनेते सदाशिव अमरापूरकर यांच्या त्या पत्नी. अर्थात ही काही त्यांची एकमेव ओळख नव्हे. एक चांगल्या अभिनेत्री, उत्तम अनुवादक म्हणूनही त्या ्रसिद्ध आहेत. त्यांनी ‘खुलभर दुधाची कहाणी’ या आत्मचरित्रवजा लेखनातून त्यांच्या जगण्याचा व्यापक पट अतिशय प्रांजळपणे उलगडला आहे. मला हे पुस्तक विशेष भावण्याचं कारण म्हणजे त्यात आलेलं नगरचं वर्णन. मी स्वत: नगरला फार प्रदीर्घ काळ राहिलो नसलो, तरी ते शेवटी माझ्या जिल्ह्याचं गाव. आणि वयाच्या १३ ते २२ अशा महत्त्वाच्या कुमार व तरुण वयातला माझा तिथला रहिवास असल्यानं नगरच्या आठवणी विसरणं शक्य नाही. सुनंदाताई माझ्या आईच्या वयाच्या. त्यामुळं त्यांच्या लहानपणच्या आठवणी जवळपास माझ्या जन्माच्या २०-२५ वर्षं आधीच्या.  असं असलं तरी मी त्या वर्णनाशी, त्या काळातल्या नगरशीही रिलेट होऊ शकलो, याचं कारण मुळात गेल्या शतकात बदलांचा वेग अतिशय संथ होता. नगरसारख्या निम्नशहरी भागात तर तो आणखी संथ होता. त्यामुळं एकूण समाजजीवनात १९६० ते १९९० या तीस वर्षांत तपशिलातले फ...

 

गेल्या काही शतकांत असे काही प्रज्ञावंत होऊन गेले आहेत, ज्यांनी आपली बुद्धी पणाला लावत अतिशय प्रतिकूल वातावरणात विविध क्षेत्रांत मूलभूत स्वरूपाचं काम करून ठेवलं आहे. त्यात संशोधक, विचारवंत, शास्त्रज्ञ, राजकारणी, समाजकारणी, तत्त्वज्ञ अशा सर्वांचाच समावेश होतो. त्यांच्या असामान्य योगदानाचं फलित म्हणजेच आपलं आजचं प्रगत जीवन! आपल्या वैचारिक, सांस्कृतिक, सामाजिक तसंच ऐहिक जीवनाला आकार देणार्‍या अशा काही असामान्य प्रज्ञावंतांचा हा जीवनपट.  * जगन्नाथ तथा नाना शंकरशेट * दादाभाई नौरोजी * बाळ गंगाधर टिळक * लाला लजपत राय * बिपिनचंद्र पाल * मोक्षगुंडम् विश्वेश्वरैय्या * मादाम कामा * रवीन्द्रनाथ टागोर * दादासाहेब फाळके * इ.व्ही. रामस्वामी नायकर * डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन * कॉ. श्रीपाद अमृत डांगे * जे.आर.डी. टाटा * डॉ. द्वारकानाथ शांताराम कोटणीस * डॉ. होमी जहांगीर भाभा * डॉ. दुर्गाबाई देशमुख * यशवंतराव बळवंतराव चव्हाण * डॉ. वर्गिस कुरियन * बेंजामिन पेअरी पाल * एम.एस. स्वामिनाथन * डॉ. कमला सोहोनी * खान अब्दुलगफ्फार खान या पुस्तकात भारतीय प्रज्ञावंतांचा संक्षिप्त जीवनालेख आहे. लेखकाने अत्यंत सोप्या...

 

  Combining in his career the diverse role of actor, director, producer and movie moghul Raj Kapoor (1924-1988) carved out a niche for him­ self in the history of Indian cinema. Son of the illustrious Prithviraj Kapoor, the legendary film and theatre personality, Raj Kapoor made his debut as an actor at the age of eleven in Inquilaab, directed by Debaki Basu. By the time he directed his first film, Aag in 1948, he had already acted in eight more films. Raj Kapoor's second film was a much bigger success at the box office and established him and Nargis as the leading romantic pair of Indian screen.  In 1950, he established the RK Studios at Chembur near Bombay which went on to become one of the best in the country. The following year saw the release of Awara, considered by many as the masterpiece of Raj Kapoor. The narrative of the film which established the power of truth and love in a decadent society struck a chord with viewers not just in India, but in different parts of the...

कत्ल हा 1986 साली प्रदर्शित झालेला एक गूढ-थ्रिलर चित्रपट आहे, ज्यामध्ये बॉलिवूडच्या महान अभिनेत्यांपैकी एक, संजीव कुमार यांची प्रमुख भूमिका आहे. या चित्रपटाचे दिग्दर्शन ऋषिकेश मुखर्जी यांनी केले आहे. 'कत्ल' हा चित्रपट एका अशा मनोवैज्ञानिक गुंतागुंतीच्या कथानकावर आधारित आहे, ज्यामध्ये नायकाच्या जीवनातील रहस्यमय वळणं आणि नातेसंबंधांचे गुंतागुंतीचे पैलू समोर येतात. चित्रपटाची कथा राज शेखर (संजीव कुमार) या मुख्य पात्राभोवती फिरते, जो एक अंध व्यक्ति आहे. त्याच्या अंधत्वामुळे तो जीवनात अनेक कठीण प्रसंगांना सामोरे जातो. राज एक समृद्ध व्यक्तिमत्व आहे, परंतु त्याचे आयुष्य एकाकी आणि तणावपूर्ण आहे. त्याची पत्नी शीला (सारिका) ही त्याच्याशी असलेल्या नात्याने असमाधानी आहे आणि ती दुसऱ्या पुरुषाशी, राकेश (मार्क झुबेर), प्रेमसंबंध ठेवते. या प्रकरणामुळे कथा आणखी गुंतागुंतीची होते आणि या प्रेम त्रिकोणात रहस्य, संशय आणि भयंकर हत्या यांचे अन्वेषण सुरु होते. संजीव कुमार यांच्या अभिनयाने या चित्रपटाला वेगळं उंचीवर नेलं आहे. त्यांनी अंध पात्राच्या भूमिकेत प्रचंड संयमाने काम केलं आहे. कुमार यांचा अभिनय...

  Ramayana "Ram", a chant, a magic word, the divine personified, the omnipresent who is there in every grain of sand, a noble king, a gentle prince, the blue deity who roamed across the country carrying the people of different cultures along. Ramayana, the story of Ram composed first by Valmiki around 500 b.c., has possibly many retellings before that as well as afterwards. Such is the power and the appeal of this simple story, but a story of a hero who suffers many adversities in life, which remains, to this date, unsurpassed.  The story is loved by the millions not only in India, but now, practically all across the globe. Early migrants to Surinam, Fiji, Guiana, Mauritius etc. carried the story in their hearts that sustained them away from their beloved motherland. Many Asian countries such as Burma, Indonesia, Cambodia, Laos, Philippines, Thailand, Malaysia and Vietnam have adopted and internalized the story giving them local flavours.  Within the country also differen...

 

The challenge with creating strongly anti-hero films in Hindi cinema is that directors often compromise and preserve the traditional heroic image due to commercial pressures. However, Gulzar stands out as a director willing to take risks. This is especially evident in "Namkeen," which may be his most successful and bold film to date. In "Namkeen," based on a story by Samresh Babu, Gulzar pushes boundaries like never before. The theme is direct and refreshingly bold. The film shifts dramatically from a simple story about a family that collectively falls in love with a temporary tenant to a darker, more intense drama that abruptly pulls back. "Namkeen" could be seen as a vibrant 1980s sequel to the Raj Kapoor-Waheeda Rehman film "Teesri Kasam," where Kapoor tries unsuccessfully to rescue a dancing girl from the hardships of her profession. In "Namkeen," Rehman plays an ex-dancer and mother of three daughters, determined to keep them away ...

What is this marvellous ray that can read supermarket prices or mend a damaged eyeball? How can the same kind of light ray bore through steel and print a delicate picture? It took Max Plank's quantam theory, Einstein's creative thinking, and Charles Towne's experiments in the 1950's to put us on the track of making such a powerful beam of light. Light, which usually spreads out in all directions, needed to be forced into focus. Then one kind of wave length needed to be stimulated to be strong and straight. The device that was created to accomplish this work in the laser. How it all happened is a real adventure story. The men who made it happen found out a great deal about light on the way to the laser. Here you'll discover that laser really stands for Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation, and learn about the many wonderful things it can do. And more waiting to be discovered. 1. Waves THE LIGHT WE see consists of a stream of tiny waves. It takes ab...